‘Coachen is echt een vak apart’
Annelies Buddingh

Annelies (HR Business Partner) volgde de opleiding Coach Practitioner. Waarom coachen met recht een vak apart is, lees je in dit artikel.

Coaching: een vak apart

Er is al lange tijd sprake van inflatie van het begrip coaching. Op internet zijn tal van varianten te vinden: van douchecoach tot vakantiecoach. Steeds vaker geven mensen -ook buiten een werkcontext- zonder blikken of blozen aan dat zij iemand coachen. Die wildgroei zegt veel over de enorme ontwikkeling die het begrip in enkele decennia heeft doorgemaakt. Het gevaar is wel dat coaching inmiddels zo is ingeburgerd dat het steeds minder is gaan betekenen. Als vertegenwoordiger van een coachopleiding ben ik daarmee bepaald niet gelukkig. Wanneer iedereen ogenschijnlijk moeiteloos aan coaching doet, waarom zou je daarvoor dan een opleiding volgen? Het ligt mijns inziens allemaal wat ingewikkelder zoals ik hieronder zal betogen.

Is coaching niet meer dan een gesprek?

De inflatie van het begrip coaching heeft voor een groot deel te maken met de verwarring die over coaching nog altijd bestaat. Sommigen verstaan er niet veel meer onder dan een goed gesprek, een interactief proces tussen twee mensen met een bepaald doel. Als coachen inderdaad niet meer zou inhouden dan dit, wordt het begrijpelijker dat veel ouders, kennissen, vrienden, collega’s en leidinggevenden oprecht veronderstellen dat ze geregeld iemand coachen. Iedereen doet immers in het dagelijks leven weleens een poging iemand op andere gedachten te brengen of te helpen bij een lastige beslissing? Daarmee ontstaat ook al gauw de misvatting dat niet alleen iedereen coacht, maar iedereen ook kàn coachen. Ik ben het daarmee absoluut niet eens en vind dat je er nogal wat voor moet kennen en kunnen voordat je jezelf tot coach kunt bombarderen.

Eisen aan een professioneel coach

Anders dan bijvoorbeeld bij een vriendschapsrelatie is bij coaching de specifieke ‘kunde’ van doorslaggevende betekenis. Het is een dienst of praktijk, die wordt aangeboden door een professional met specifieke competenties. Zulke professionals weten hoe ze een coachgesprek of een coachtraject verantwoord kunnen opzetten en welke beroepsethische kaders relevant zijn. Ze beseffen dat afstemming op de verwachtingen, wensen en behoeftes van de coachee tot hun kerncompetenties behoort. Professionele coaches onderkennen het belang van een adequate intake en weten wanneer ze beter kunnen verwijzen. Interventies zijn gefundeerd in een uitstekende werkrelatie en beperken zich niet alleen tot praten over, maar zijn ook gericht op ervaren en doen. Daarom zijn ze vertrouwd met een breed scala van methoden en technieken om coachees te ondersteunen hun doelen te bereiken.

Het allerbelangrijkste instrument van coaches zijn zij zelf: ze zijn warm, authentiek, kennen hun zwakke en sterke kanten en kunnen zich goed inleven. Ook om dit instrument scherp te houden, hebben ze een brede, gedegen opleiding achter de rug en nemen ze geregeld deel aan supervisie.

Niet iedereen kan zomaar coachen

Het zijn eigenlijk nog maar een paar van de eisen, die aan professionele coaches gesteld mogen worden en hen onderscheiden van anderen die weleens een goed gesprek voeren. Is er in de praktijk overeenstemming over die eisen? Nee, eigenlijk niet. Er bestaan ongelooflijk veel verschillende soorten coaches, die allemaal hun eigen accenten leggen.

Dat verklaart ook waarom er nog altijd geen allesomvattende definitie van coaching is en het vakgebied een lappendeken is. Desondanks kunnen professionele coaches aangeven waarin ze zich onderscheiden van hun collega’s, andere beroepsgroepen en leken. Ze kennen hun grenzen en kwaliteiten, weten op welke doelgroep ze zich richten, wat ze willen bereiken en op welke manieren ze dat verantwoord kunnen doen.

Daarvoor dient -naast alle eerdergenoemde eisen- een sterk zelfreflecterend vermogen als basis. Reflecteren op wie ze zijn als coaches, op wat ze doen en waarom, is hun tweede natuur. Zelfs al ben je een natuurtalent, dit vraagt nogal wat en betekent in elk geval, dat niet iedereen zomaar kan coachen. Coachen is met recht een vak apart.

Ron van Deth

Ron is docent in o.a. de opleiding Coach Practitioner.

Meer weten over de opleiding Coach Practitioner? Bezoek de OPEN DAG! (meer informatie)

Bekijk voor een impressie de video Coach Practitioner: