25 jaar Europees Instituut: enkele persoonlijke herinneringen

Dit jaar is het 25 jaar geleden dat het Europees Instituut werd opgericht. Lees in dit artikel de geschiedenis door de ogen van Ron van Deth. Ron is kort na de oprichting in dienst gekomen en is nog steeds als bevlogen onderwijsinhoudelijk adviseur verbonden aan het Europees Instituut de Baak.

Het prille begin
Het prille begin van het Europees Instituut heb ik zelf niet van nabij meegemaakt. Het Instituut draaide al een aantal jaren, voordat ik er een dag in de week kwam werken. De toenmalige eigenaar, Ronald Hulshof, had iemand nodig die hem met name op onderwijsinhoudelijk terrein zou kunnen ondersteunen. Een Vlaamse docent tipte hem dat hij wel iemand kende… Ik kan het moeilijk meer achterhalen, maar dat moet ergens in de tweede helft van de jaren negentig zijn geweest.

Een beetje zenuwachtig
Op een goede dag stond ik wat zenuwachtig op de stoep van het statige kantoor aan de Prinsengracht. Ronald en zijn vrouw Hanny, mede-directielid, vertelden al gauw honderduit over hun Instituut. Wie Ronald kent, weet hoe enthousiasmerend hij kan zijn en hoe snel hij van het ene onderwerp op het andere overstapt. Hanny deed pogingen om hem wat te temperen. Maar ook zij kon niet verhinderen dat binnen tien minuten het hele bureau vol lag met tientallen studiemappen, losse notities, gekopieerde artikelen en boeken die zijn verhaal illustreerden. Na twee uur besloten we deze eerste sessie te beëindigen en zou ik aan de slag gaan met een twintigtal (!) boeken om me vast wat  in te lezen. Ik was nog geen kwartiertje bezig of Ronald kwam vol verwachting vragen wat ik ervan vond…

Duizend-en-één ideeën
Zo zou het eigenlijk jarenlang blijven. Ronald met zijn duizend-en-één ideeën, Hanny die probeerde dat in goede banen te leiden en ik die er tussendoor probeerde te laveren. Soms lukte dat goed, maar soms liepen de spanningen hoog op en werd van mij het verlossende woord verwacht. Dat viel niet altijd mee, al heb ik er de basishouding van ‘meerzijdige partijdigheid’ uit de relatietherapie goed kunnen oefenen… Het Instituut was echt hun kindje. Alle zaterdagen waren Ronald en Hanny aanwezig bij de collegedagen en ze hadden voor iedere student alle aandacht (‘Is je dochtertje al weer beter?). Daarnaast deden ze de marketing, de financiële en studentenadministratie, de contacten met studenten en wat al niet? Achteraf is het moeilijk voorstelbaar dat ze zoveel werk met z’n tweeën wisten te verzetten.

Een persoonlijk gesprek
De intensiteit waarmee ze  zich voor hun Instituut inzetten, was bijna niet vol te houden en voor de werving van studenten werd Era Copier aangetrokken. Open Dagen hadden we nog niet: Iedere geïnteresseerde kreeg een persoonlijk gesprek. Era zou dit werk met minstens zoveel inzet en enthousiasme als Ronald in de daaropvolgende jaren van hem overnemen.

De hele zaterdag tentamens
Indertijd was ook de theorie van groot belang en daarover deden alle studenten nog ouderwets   tentamens op zaterdagen. De hele dag beantwoordden ze dan open vragen aan lange rijen tafeltjes in een gymnastiekzaal in Nieuwegein. Meestal gebeurde dat in alle rust. Een uitzondering was die keer toen in een zaaltje ernaast sinterklaas luidruchtig onthaald werd door een grote groep zenuwachtige kinderen… De opleiding werd na 3,5 jaar afgesloten met een examengesprek over de scriptie. Vaak was Ronald gecommitteerde. Het kostte hem de grootste moeite om tijdens die examengesprekken niet zelf het woord te nemen. Ik herinner me in elk geval geanimeerde gesprekken waarvoor Ronald alle tijd nam… Intussen bouwden we het Instituut om tot een opleiding, die steeds meer aandacht aan coaching besteedde. Counseling bleef de basis, maar als geheel werd de opleiding minder ‘therapeutisch’.

Op naar kasteel Staverden
Dat alles veranderde toen het Instituut een jaar of vijftien geleden werd verkocht. Ronald en Hanny wilden meer tijd voor zichzelf en zo’n Instituut runnen was voor hen toch een te grote belasting. Ze maakten plaats voor een andere leiding en we verhuisden van het fraaie pand aan de Prinsengracht naar kasteel Staverden. Ook dat was een prachtige locatie midden in de bossen, maar een goede bedding voor het Instituut was het niet. De nieuwe eigenaar was gewend in zijn bedrijven snel te schakelen. Zo’n onderwijsinstelling was echter veel lastiger naar zijn hand te zetten. Na een paar jaar werden we dan ook weer verkocht aan de Baak. Veel van de boeken van het Instituut bleven achter in het kasteel en als stille getuigen van een bewogen periode staan ze er misschien nu nog…

Een nieuw plek bij de Baak
Van begin af aan was duidelijk dat het Instituut bij de Baak veel beter op zijn plek was. We werden indertijd aangekocht omdat we complementair waren aan het aanbod van de Baak. Wij boden langdurige opleidingen, sterk geënt op het gedachtengoed van Rogers en toen nog nauwelijks gericht op het bedrijfsleven. Met Heleen Hordijk aan het hoofd ontstond alle ruimte om de opleiding verder de ontwikkelen en te professionaliseren. Inhoudelijk bleef Rogers de basis, maar er kwam steeds meer aandacht voor andere, meer sturende vormen van begeleiding. Met de komst van meer studenten uit het bedrijfsleven begon coaching geleidelijk de overhand te krijgen. De lange tentamendagen werden vervangen door het schrijven van papers en leerverslagen. In trainingen moesten nu bepaalde competenties worden gehaald. Dikke studiemappen van honderden pagina’s werden vervangen door een digitaal studentenplatform.

De ziel bleef behouden
Ondanks alle ontwikkelingen in de afgelopen 25 jaar bleef de ‘ziel’ van het Europees Instituut behouden. Dat is vooral de verdienste van de mensen die er werken en de uitgangspunten van het Instituut met verve uitdragen. Nog altijd gaan we ervan uit dat de coach zelf het belangrijkste instrument is, de werkrelatie met de coachee essentieel is en je hierover uitsluitend kennis en kunde verwerft door een gedegen opleiding. Op naar de volgende 25 jaar!